မုဟမၼဒ္အလီ(တန္ဂြန္း)
အီဗိုလူးရွင္း၏ လိမ္လည္လွည့္ျဖားမႈမ်ား
အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီဆိုသည္မွာ အသက္ရွင္ျခင္းျဖစ္ေပၚလာျခင္း၏ မူရင္းသည္ မေတာ္တဆျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္ဟု ရွင္းျပႏိုင္ရန္ စိတ္ကူးယဥ္မွန္းဆခ်က္မ်ားျဖင့္ တီထြင္ထားေသာ ေတြးေခၚယူဆခ်က္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ထိုအေတြးအေခၚသည္ အလြန္ ေရွးက်သည့္ ဖာ႐ိုးဘုရင္ႏွင့္ ဂရိလူမ်ိဳးတို႔၏လက္ထက္မွစတင္ခဲ့ေသာ အေတြးအေခၚ ျဖစ္ေပသည္။
ဖန္ဆင္းရွင္ဘုရားသခင္ကို မယံုၾကည္သူအားလံုးတို႔သည္ ထိုအီဗိုလူးရွင္းအေတြး အေခၚကိုလက္ခံရင္း တိုက္႐ိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သြယ္ဝိုက္၍ေသာ္လည္းေကာင္း အကာအကြယ္ေပးၾကသည္။ ယေန႔လက္ရွိေခတ္တြင္ ဘာသာအယူဝါဒကို ဆန္႔က်င္သည့္ စနစ္အားလံုးတို႔သည္လည္း ထိုနည္းႏွင္ႏွင္ပင္ျဖစ္ၾကသည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၅၀-ခန္႔အတြင္း အီဗိုလူးရွင္းသမားတို႔သည္ ゞင္းတို႔၏သီအိုရီ မွန္ကန္ေၾကာင္းကို သက္ေသထူႏိုင္ရန္အတြက္ သိပၸံပညာ၏အေရကို ၿခံဳခဲ့သည္။ ၁၉-ရာစု ႏွစ္ထက္ဝက္ပိုင္းေလာက္မွစ၍ သိပၸံပညာေတြးေခၚယူဆခ်က္တစ္ခုအျဖစ္ ေရွ႕တန္းတင္ခဲ့ၾက ေသာ္လည္း ထိုသီအိုရီကို မည္သည့္သိပၸံေတြ႕ရွိခ်က္၊ စမ္းသပ္ခ်က္ကမွ် အျပည့္အဝ သက္ေသထူေထာက္ခံႏိုင္ခဲ့ျခင္းမရွိခဲ့ပါ။ အမွန္မွာ ထိုသီအိုရီက အဓိက အေျခခံအျဖစ္ အားကိုးအားထားအမွီျပဳခဲ့ေသာ သိပၸံပညာကပင္ ယင္းသီအိုရီသည္ အမွန္တရားအတြက္ လံုးဝတန္ဖိုးမရွိေၾကာင္း သက္ေသထူေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၿပီး ဆက္လက္၍လည္း ထပ္မံတလဲလဲ ေဖာ္ထုတ္ေနဆဲျဖစ္သည္။
ဓာတ္ခြဲခန္းစမ္းသပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္အလားအလာတြက္ခ်က္မႈ (စမသဘေဘငူငအပ) မ်ားအရ သက္ရွိအရာမ်ား စတင္ျဖစ္ေပၚလာေသာ အမိုင္ႏိုအက္စစ္သည္ မည္သို႔မွ် မေတာ္တဆျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ျခင္းမရွိေၾကာင္း အတိအက် ရွင္းလင္းျပသေဖာ္ထုတ္ထားပါသည္။ အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီသမားမ်ားတင္ျပထားသည့္ ကမၻာဦးေခတ္ရွိ ကမၻာေျမႀကီး၏ အေျခအေနတြင္ သက္ရွိဆဲလ္တစ္ခု အလိုအေလ်ာက္ မေတာ္တဆ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္ဟုဆိုေသာအခ်က္ကို အလြန္တိုးတက္လ်က္ရွိေသာ ယေန႔ ၂၀-၂၁ ရာစုေခတ္မွ ေခတ္အမီဆံုး ေနာက္ဆံုးေပၚ ဆန္းသစ္သည့္ ဓာတ္ခြဲခန္းတြင္ပင္ စမ္းသပ္ျပဳလုပ္၍ မရႏိုင္ေသးပါ။
ဒါဝင္ႏွင့္သူ၏ေနာက္လိုက္မ်ားတင္ျပထားေသာ ႀကီးမားအဆင့္ျမင့္သည့္ သက္ရွိအရာမ်ားသည္ ႏွစ္ သန္းေပါင္းေျမာက္ျမားစြာ တစ္ျဖည္းျဖည္း တစ္စတစ္စ တိုးတက္ျဖစ္ေပၚလာသည္ဟူေသာအဆိုရ ]]ၾကားကာလ သက္ရွိအရာမ်ား}} (ဥပမာ ဖြတ္တစ္ပိုင္း ငွက္တစ္ပိုင္းသတၲဝါ စသည္)၏ ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ားကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စနစ္တက် ရွာေဖြခဲ့ၾကေသာ္လည္း တစ္ခုတေလမွ်ပင္ ေတြ႕ရွိျခင္းမရွိၾကေသးပါ။
အီဗိုလူးရွင္းဝါဒီတို႔သည္ သူတို႔အတင္းအၾကပ္ ယံုၾကည္ဆုပ္ကိုင္ထားေသာ အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီ မွန္ကန္ေၾကာင္း ကို သက္ေသထူႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကရင္း ကမၻာေလာကႀကီးတြင္ အီဗိုလူးရွင္းလံုးဝမျဖစ္ေပၚခဲ့ေၾကာင္း မသိမသာမရည္ရြယ္ဘဲ ေဖာ္ထုတ္လ်က္ရွိေနၾကပါသည္။
ယေန႔ အခ်ိဳ႕ကဆက္လက္ယံုၾကည္ကာကြယ္လ်က္ရွိေသာ ထိုအီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီကို အေပ်ာ္အတန္းဇီဝေဗဒ ပညာရွင္ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး ခ်ားလ္စ္ဒါဝင္ဆိုသူက စတင္တီထြင္တင္ျပခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဒါဝင္သည္ သူ၏အေတြးအေခၚ ကို ၁၈၅၉-ခုႏွစ္တြင္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝေသာ ]]သဘာဝေရြးခ်ယ္ သတ္မွတ္ခ်က္ျဖင့္ မ်ိဳးစုတို႔စတင္ျဖစ္ေပၚျခင္း}}(The Origin of Species by Means of Natural Selection)ဟူေသာ စာအုပ္တြင္ ပထမဦးစြာ တင္ျပခဲ့ပါသည္။ ကမၻာေပၚ ရွိ သက္ရွိအရာမ်ားအားလံုးတို႔သည္ တစ္ခုတည္းေသာ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္မွ ဆင္းသက္လာ၍ သဘာဝ၏ေရြးခ်ယ္ ျခင္းျဖင့္ သတၲဝါတစ္မ်ိဳးၿပီးတစ္မ်ိဳး ဆင့္ကဲဆင့္ကဲျဖစ္ေပၚလာသည္ဟု ဒါဝင္ကဆိုထားသည္။ သူတို႔ေနထိုင္ေပါက္ဖြား လာမည့္ ေနရာေဒသ၏သဘာဝအေျခအေနႏွင့္ကိုက္ညီစြာ ေနႏိုင္ေသာသတၲဝါသည္လည္း သူတို႔၏မ်ိဳးဆက္မ်ားကို ဆက္လက္ေပါက္ဖြားေစသည္ဟုဆိုသည္။ အလြန္ၾကာေညာင္းေသာ ေခတ္ကာလအဆက္ဆက္အတြင္း စုေဆာင္း လာခဲ့သည့္အေျခအေနမ်ားျဖင့္ မိမိ၏ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္မ်ားႏွင့္ သြင္ျပင္အားျဖင့္ လံုးဝမတူ ျခားနားေသာ အျခား သတၲဝါတစ္မ်ိဳးအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားေလသည္ဟုဆိုသည္။ လူသားမ်ားသည္ ထိုသို႔ေသာ သဘာဝ၏ေရြးခ်ယ္မႈေၾကာင့္ ဆင့္ကဲဆင့္ကဲ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေျပာင္းလဲလာျခင္းတြင္ အျမင့္ဆံုးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ၏ရလဒ္ျဖစ္သည္ဟုဆိုထားသည္။ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ၍ ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ မ်ိဳးစုတစ္ခုသည္ အျခားမ်ိဳးစုတစ္ခုမွ စတင္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုလိုသည္။
ဒါဝင္၏ စိတ္ကူးယဥ္အေတြးအေခၚကို ထိုေခတ္က ဘာသာေရးဩဇာအရွိန္အဝါလႊမ္းမိုးမႈကို ပယ္ဖ်က္လိုေသာ အေတြးအေခၚရွင္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားအုပ္စုတို႔၏ အားေပးျမႇင့္တင္ျခင္းေၾကာင့္ ထိုအေတြးအေခၚမွာ တစ္ရွိန္ထိုးေက်ာ္ၾကား သြားေတာ့သည္။ ထိုကဲ့သို႔ တိုေတာင္းသည့္အခ်ိန္အတြင္း ေက်ာ္ၾကားသြားရျခင္းအေၾကာင္းအရင္းမွာ ထိုေခတ္တြင္ ဒါဝင္၏စိတ္ကူးယဥ္အေတြးအေခၚသည္ မွားယြင္းေသာအေတြးအေခၚျဖစ္သည္ဟု သက္ေသထူႏိုင္ေလာက္သည့္ ပညာအဆင့္မရွိေသးေသာ ေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။ ဒါဝင္၏ယူဆခ်က္ကို တင္ျပသည့္အခ်ိန္တြင္ မ်ိဳးဗီဇသိပၸံ(Genetics)၊ အဏုဇီဝေဗဒ(Microbiology)၊ ဇီဝဓါတုေပဒ(Biochemistry) စသည့္ ပညာရပ္မ်ား မေပၚေပါက္ေသးပါ။ ထိုေခတ္တြင္ ယင္းပညာရပ္မ်ား ထြန္းကားခဲ့ပါက ဒါဝင္၏သီအိုရီသည္ လံုးဝသိပၸံနည္းမက် အဓိပၸာယ္ကင္းမဲ့ေၾကာင္းကို သတိထားမိၾက မည္ျဖစ္ၿပီး သူ၏သီအိုရီသည္လည္း ထိုမွ်က်ယ္ျပန္႔ခဲ့မည္မဟုတ္ပါ။ မ်ိဳးစုတစ္ခုျဖစ္ရမည့္အေၾကာင္း အခ်က္အလက္မ်ား အားလံုးသည္ မ်ိဳးဗီဇ (gene) တြင္ အျပည့္အစံုပါရွိေနၿပီးျဖစ္သျဖင့္ သဘာဝ၏ေရြးခ်ယ္မႈျဖင့္ အျခားမ်ိဳးစုတစ္ခုအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ဒါဝင္၏အယူအဆမွားယြင္းေၾကာင္း ခ်က္ခ်င္းသိႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
ဒါဝင္၏စာအုပ္ နာမည္ႀကီးေက်ာ္ၾကားေနခ်ိန္ ၁၈၆၅-ခုႏွစ္တြင္ ဩစၾတီးယားႏိုင္ငံသား ႐ုကၡေဗဒပညာရွင္ ဂရီဂိုမင္ဒဲလ္က မ်ိဳး႐ိုးဆက္ခံျခင္းနိယာမ (The Laws of Inheritance) ကို ေတြ႕ရွိေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါသည္။ မင္းဒဲလ္၏ ေတြ႕ရွိခ်က္သည္ ထိုရာစုႏွစ္အဆံုးပိုင္းအထိ လူသိနည္းခဲ့ေသာ္လည္း ၁၉၀ဝ-ခုႏွစ္မ်ားတြင္ မ်ိဳးဗီဇသိပၸံေပၚေပါက္လာသည္ ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္တည္း မင္ဒဲလ္၏ေတြ႕ရွိခ်က္သည္လည္း အလြန္အေရးပါအရာေရာက္လာေတာ့သည္။ ႏွစ္မ်ားမၾကာမီအတြင္း မ်ိဳးဗီဇႏွင့္ က႐ိုမိုဆုမ္းတို႔၏ တည္ေဆာက္ပံုမ်ားကို ေတြ႕ရွိေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၅၀-ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ဒီအင္န္ေအ (DNA) ေမာ္လီၾကဴးအေၾကာင္း ေတြ႕ရွိေဖာ္ထုတ္ျခင္းက မ်ိဳးဗီဇသိပၸံတြင္ ပူးေပါင္းျဖည့္စြက္လိုက္သျဖင့္ အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီ သမားမ်ားအတြက္ အႀကီးအက်ယ္ အခက္အခဲျဖစ္ ဒုကၡေရာက္ေစေတာ့သည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဒီအင္န္ေအ တြင္ ပါဝင္ေသာအခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီ၏ မေတာ္တဆေပၚေပါက္လာျခင္း သေဘာတရား ျဖင့္ မည္သို႔မွ်ရွင္းျပ၍မရႏိုင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ဤမွ်သိပၸံပညာတိုးတက္မႈရွိေနေသာ္လည္း ကမၻာဦးေခတ္သက္ရွိအရာမွစ၍ အဆင့္ျမင့္ေသာသတၲဝါ အၾကား တစ္စၿပီးတစ္စ ေျပာင္းလဲလာခဲ့သည္ဟူေသာ သတၲဝါတစ္မ်ိဳးတေလ၏ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းကိုပင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွာေဖြခဲ့ၾကေသာ္လည္း မေတြ႕ရွိခဲ့ၾကပါ။
အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီအတြက္ ထြက္ရပ္လမ္းမရွိေတာ့ေသာ္လည္း ယင္းသီအိုရီကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းထားရန္ လိုအပ္သည္ဟု ယံုၾကည္သူအသိုင္းအဝိုင္းက ပံုစံသစ္တစ္ခုကို ထပ္မံတီထြင္ၾကျပန္သည္။ ထိုပံုစံသစ္ကို ေခတ္သစ္ ဒါဝင္အယူဝါဒ (Neo-Darwinism) ဟုေခၚၾကသည္။ ဤသီအိုရီအရ သတၲဝါမ်ိဳးစုမ်ားသည္ တစ္စစေျပာင္းလဲျခင္းျဖင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည္ဟုဆိုသည္။ မ်ိဳးဗီဇအတြင္းတြင္ အနည္းငယ္စီ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာၿပီး အသင့္ေတာ္ဆံုးကို သဘာဝ၏ေရြးခ်ယ္မႈျဖင့္ ဆက္လက္တည္ရွိသြားသည္ဟုဆိုသည္။ ေခတ္သစ္ဒါဝင္ဝါဒီတို႔တင္ျပသည့္ သက္ရွိကိုယ္ခႏၶာ အတြင္း ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ယႏၲရားေျပာင္းလဲမႈသည္ နည္းလမ္းမက်သည့္အျပင္ ထိုယႏၲရားမ်ားတြင္ အနည္းငယ္ ေလာက္သာေျပာင္းလဲျခင္းျဖင့္ သက္ရွိသတၲဝါအျဖစ္ တည္ရွိႏိုင္ရန္ လံုေလာက္မႈမရွိေသာေၾကာင့္ အီဗိုလူးရွင္းသမားမ်ားသည္ အျခားပံုစံမ်ားကို ထပ္မံရွာေဖြၾကျပန္သည္။ ]]ျပတ္ေတာင္းျပတ္ေတာင္းျဖစ္ေသာ ဟန္ႏိုင္ျခင္း}} (punctuated equilibrium)ဟု ေခၚေသာ ပံုစံသစ္ကို တင္ျပၾကျပန္သည္။
ထိုပံုစံမွာ သက္ရွိသတၲဝါအသစ္တစ္မ်ိဳးသည္ တစ္စတစ္စ ေျပာင္းလဲရသည့္ၾကားကာလမရွိဘဲ ခ်က္ခ်င္းဘြားကနဲ ေပၚေပါက္လာသည္ဟု ဆိုျပန္သည္။ အမွန္မွာ ယင္းအဆိုသည္ ဖန္ဆင္းျခင္းကို ေဖာ္ျပျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ လည္း အီဗိုလူးရွင္းဝါဒီတို႔သည္ ထိုသို႔ဝန္ခံရမည္ကိုကား မႏွစ္ၿမိဳ႕ၾကပါ။ သူတို႔တင္ျပေသာပံုစံသစ္သည္ ဖန္ဆင္းျခင္းအား ညႊန္းလ်က္ရွိျခင္းကို ဝန္ခံျခင္းမျပဳလိုသျဖင့္ နားလည္သေဘာေပါက္ရန္ခက္ခဲေသာ ဇာတ္လမ္းအသစ္တစ္မ်ိဳး တီထြင္တင္ျပၾကျပန္သည္။ ဥပမာ- ကမၻာဦး ပထမဆံုးငွက္တစ္ေကာင္သည္ ဖြတ္ပဒတ္ကဲ့သို႔ေသာ တြားသြားသတၲဝါ တစ္ေကာင္၏ဥမွ ဘြားကနဲထြက္လာခဲ့သည္ဟု ဆိုျပန္သည္။ ယင္းသီအိုရီက ကုန္းေနအသားစားသတၲဝါႀကီးသည္လည္း ေဝလငါးႀကီးအျဖစ္သို႔ ခ်က္ခ်င္းေျပာင္းလဲခဲ့သည္ဟုဆိုသည္။
ယင္းအဆိုမ်ားသည္ မ်ိဳးဗီဇသိပၸံ (Genetics)၊ အဏုဇီဝေဗဒ(Microbiology)၊ ဇီဝဓာတုေဗဒ(Biochemistry) စသည့္ သိပၸံပညာဘာသာရပ္မ်ားအတြက္ ဒ႑ာရီပံုျပင္မွ ဖားတစ္ေကာင္သည္ မင္းသားအျဖစ္ေျပာင္းလဲသြားေသာ အဆိုေလာက္သာ ျဖစ္ေနေတာ့သည္။ (နီအို) ေခတ္သစ္ဒါဝင္သီအိုရီေၾကာင့္ စိတ္ဒုကၡေရာက္ေနၾကေသာ အီဗိုလူးရွင္း ဝါဒီ ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းပညာရွင္တို႔သည္ ဤေနာက္ဆံုးပံုစံကို ဖက္တလဲကင္း လက္ခံၾကျပန္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယခင္က လက္ကိုင္ထားခဲ့ေသာ ေခတ္သစ္ဒါဝင္သီအိုရီထက္ပို၍ပင္ ကိုး႐ိုးကားရားျဖစ္ေနျပန္သည္။
ဤပံုစံ၏ တစ္ခုတည္းေသာရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ေခတ္သစ္ဒါဝင္သီအိုရီက ရွင္းျပ၍မရေသာ အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းလဲ ျခင္းအဆိုကို အစားထိုးရန္ျဖစ္သည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ တစ္စၿပီးတစ္စ ေျပာင္းလဲလာခဲ့ျခင္းကိုျပႏိုင္သည့္ ေက်ာက္ျဖစ္ ႐ုပ္ျြကင္းမ်ား မေတြ႕ရွိျခင္းအျဖစ္ကို ႀကိဳးစားရွင္းျပရန္ ငွက္တစ္ေကာင္သည္ တြားသြားသတၲဝါတစ္ေကာင္၏ဥမွ ခ်က္ခ်င္း ေပၚထြက္လာသည္ဟုတင္ျပျခင္းသည္ က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္ျခင္းမရွိဘဲ ျဖစ္ေနျပန္သည္။ သက္ရွိမ်ိဳးစုတစ္ခုမွ အျခား မ်ိဳးစုတစ္ခုသို႔ ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္ရန္ အက်ိဳးျဖစ္ေစေသာ ႀကီးက်ယ္သည့္ မ်ိဳးဗီဇအခ်က္အလက္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လိုအပ္ သည္ဟူေသာ အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီ၏ဝန္ခံခ်က္ႏွင့္မကိုက္ညီဘဲ ျဖစ္ေနျပန္သည္။ အီဗိုလူးရွင္းသမားမ်ားဆိုခဲ့ေသာ ေျပာင္းလဲမႈ (mutation)မ်ားသည္ သိပၸံနည္းက်ေသာ မ်ိဳးဗီဇသိပၸံ၏ အေရးႀကီးေသာအခ်က္အလက္မ်ားအတြက္ လံုးဝအက်ိဳး မရွိသည့္အျပင္ ဆုတ္ယုတ္ေစျခင္းသာ ရွိေနျပန္သည္။
အမွန္မွာ ''ပတ္ေတာင္းျပတ္ေတာင္းျဖစ္ေသာ ဟန္ႏိုင္ျခင္း'' (punctuated equilibrium) သီအိုရီသည္ စိတ္ကူးယဥ္သက္သက္သာျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားလ်က္ရွိသည္။ မည္သို႔ပင္ထင္ရွားေနေစကာမူ အီဗိုလူးရွင္းသမားမ်ားက ယင္းသီအိုရီကို ဝိုင္းဝန္းဩဘာေပးၾကပါသည္။ ]ဒါဝင္}တင္ျပခဲ့ေသာ အီဗိုလူးရွင္းပံုစံကို သက္ေသထူႏိုင္မည့္ ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ား မေဖာ္ထုတ္ႏိုင္သည့္အခ်က္ကပင္ သူတို႔ကို အတင္းလက္ခံေစျခင္းျဖစ္သည္။ ဒါဝင္က သက္ရွိ သတၲဝါမ်ားသည္ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေျပာင္းလဲလာခဲ့သည္၊ ဥပမာ- ငွက္တစ္ဝက္ ဖြပ္တစ္ဝက္သတၲဝါ၊ ငါးတစ္ပိုင္းဖြတ္ တစ္ပိုင္းသတၲဝါမ်ားရွိရမည္ဟု ဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြင္း အီဗိုလူးရွင္းပညာရွင္ရာေပါင္းမ်ား စြာတို႔က ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္း သိန္းႏွင့္ခ်ီ၍ တူးေဖာ္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ထိုသို႔ေသာသတၲဝါ႐ုပ္ျြကင္းတစ္ခုတေလမွ်ပင္ မတူးေဖာ္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါ။
ထိုကဲ့သို႔ ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ားျဖင့္ သက္ေသထူႏိုင္ျခင္းမရွိျခင္းသည္ အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီအတြက္ မ႐ႈမလွ ႐ံႈးနိမ့္ျခင္းျဖစ္သျဖင့္ ယင္း႐ံႈးနိမ့္ျခင္းကို ဖံုးကြယ္ရန္အတြက္ ျပတ္ေတာင္းျပတ္ေတာင္းျဖစ္ေသာ ဟန္ႏိုင္ျခင္းသီအိုရီကို တီထြင္ရျခင္းျဖစ္သည္။ ဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း ယင္းသီအိုရီသည္လည္း စိတ္ကူးယဥ္သီအိုရီသာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မၾကာမီအတြင္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားပါလိမ့္မည္။ ဤ(punctuated equilibrium) သီအိုရီကို အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္ပံုစံ အျဖစ္တင္ျပျခင္းမျပဳၾကေသာ္လည္း အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီက ရွင္းျပ၍မရေသာအခ်က္မ်ားကို ေရွာင္ကြင္းႏိုင္ရန္ အသံုးျပဳ ၾကပါသည္။ အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီသမားမ်ားသည္ အလြန္႐ႈပ္ေထြးေသာတည္ေဆာက္မႈရွိသည့္ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းမ်ား ျဖစ္ေသာ မ်က္စိ၊ ငွက္မ်ား၏အေတာင္၊ အဆုပ္၊ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အျခားအဂၤါအစိတ္အပိုင္းအေျမာက္အျမားသည္ တစ္စတစ္စေျပာင္းလဲျခင္း ]အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီ}ကို ပယ္ဖ်က္ေနေၾကာင္း သိရွိၾကသျဖင့္ ယင္းအခ်က္ကို အေျဖေပးႏိုင္ ရန္အတြက္ ျပတ္ေတာင္းျပတ္ေတာင္းဟန္ႏိုင္ျခင္းသီအိုရီတြင္ အားကိုးတႀကီး ခိုလံႈၾကရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီဆိုသည္မွာ အသက္ရွင္ျခင္းျဖစ္ေပၚလာျခင္း၏ မူရင္းသည္ မေတာ္တဆျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္ဟု ရွင္းျပႏိုင္ရန္ စိတ္ကူးယဥ္မွန္းဆခ်က္မ်ားျဖင့္ တီထြင္ထားေသာ ေတြးေခၚယူဆခ်က္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ထိုအေတြးအေခၚသည္ အလြန္ ေရွးက်သည့္ ဖာ႐ိုးဘုရင္ႏွင့္ ဂရိလူမ်ိဳးတို႔၏လက္ထက္မွစတင္ခဲ့ေသာ အေတြးအေခၚ ျဖစ္ေပသည္။
ဖန္ဆင္းရွင္ဘုရားသခင္ကို မယံုၾကည္သူအားလံုးတို႔သည္ ထိုအီဗိုလူးရွင္းအေတြး အေခၚကိုလက္ခံရင္း တိုက္႐ိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သြယ္ဝိုက္၍ေသာ္လည္းေကာင္း အကာအကြယ္ေပးၾကသည္။ ယေန႔လက္ရွိေခတ္တြင္ ဘာသာအယူဝါဒကို ဆန္႔က်င္သည့္ စနစ္အားလံုးတို႔သည္လည္း ထိုနည္းႏွင္ႏွင္ပင္ျဖစ္ၾကသည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၅၀-ခန္႔အတြင္း အီဗိုလူးရွင္းသမားတို႔သည္ ゞင္းတို႔၏သီအိုရီ မွန္ကန္ေၾကာင္းကို သက္ေသထူႏိုင္ရန္အတြက္ သိပၸံပညာ၏အေရကို ၿခံဳခဲ့သည္။ ၁၉-ရာစု ႏွစ္ထက္ဝက္ပိုင္းေလာက္မွစ၍ သိပၸံပညာေတြးေခၚယူဆခ်က္တစ္ခုအျဖစ္ ေရွ႕တန္းတင္ခဲ့ၾက ေသာ္လည္း ထိုသီအိုရီကို မည္သည့္သိပၸံေတြ႕ရွိခ်က္၊ စမ္းသပ္ခ်က္ကမွ် အျပည့္အဝ သက္ေသထူေထာက္ခံႏိုင္ခဲ့ျခင္းမရွိခဲ့ပါ။ အမွန္မွာ ထိုသီအိုရီက အဓိက အေျခခံအျဖစ္ အားကိုးအားထားအမွီျပဳခဲ့ေသာ သိပၸံပညာကပင္ ယင္းသီအိုရီသည္ အမွန္တရားအတြက္ လံုးဝတန္ဖိုးမရွိေၾကာင္း သက္ေသထူေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၿပီး ဆက္လက္၍လည္း ထပ္မံတလဲလဲ ေဖာ္ထုတ္ေနဆဲျဖစ္သည္။
ဓာတ္ခြဲခန္းစမ္းသပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္အလားအလာတြက္ခ်က္မႈ (စမသဘေဘငူငအပ) မ်ားအရ သက္ရွိအရာမ်ား စတင္ျဖစ္ေပၚလာေသာ အမိုင္ႏိုအက္စစ္သည္ မည္သို႔မွ် မေတာ္တဆျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ျခင္းမရွိေၾကာင္း အတိအက် ရွင္းလင္းျပသေဖာ္ထုတ္ထားပါသည္။ အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီသမားမ်ားတင္ျပထားသည့္ ကမၻာဦးေခတ္ရွိ ကမၻာေျမႀကီး၏ အေျခအေနတြင္ သက္ရွိဆဲလ္တစ္ခု အလိုအေလ်ာက္ မေတာ္တဆ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္ဟုဆိုေသာအခ်က္ကို အလြန္တိုးတက္လ်က္ရွိေသာ ယေန႔ ၂၀-၂၁ ရာစုေခတ္မွ ေခတ္အမီဆံုး ေနာက္ဆံုးေပၚ ဆန္းသစ္သည့္ ဓာတ္ခြဲခန္းတြင္ပင္ စမ္းသပ္ျပဳလုပ္၍ မရႏိုင္ေသးပါ။
ဒါဝင္ႏွင့္သူ၏ေနာက္လိုက္မ်ားတင္ျပထားေသာ ႀကီးမားအဆင့္ျမင့္သည့္ သက္ရွိအရာမ်ားသည္ ႏွစ္ သန္းေပါင္းေျမာက္ျမားစြာ တစ္ျဖည္းျဖည္း တစ္စတစ္စ တိုးတက္ျဖစ္ေပၚလာသည္ဟူေသာအဆိုရ ]]ၾကားကာလ သက္ရွိအရာမ်ား}} (ဥပမာ ဖြတ္တစ္ပိုင္း ငွက္တစ္ပိုင္းသတၲဝါ စသည္)၏ ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ားကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စနစ္တက် ရွာေဖြခဲ့ၾကေသာ္လည္း တစ္ခုတေလမွ်ပင္ ေတြ႕ရွိျခင္းမရွိၾကေသးပါ။
အီဗိုလူးရွင္းဝါဒီတို႔သည္ သူတို႔အတင္းအၾကပ္ ယံုၾကည္ဆုပ္ကိုင္ထားေသာ အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီ မွန္ကန္ေၾကာင္း ကို သက္ေသထူႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကရင္း ကမၻာေလာကႀကီးတြင္ အီဗိုလူးရွင္းလံုးဝမျဖစ္ေပၚခဲ့ေၾကာင္း မသိမသာမရည္ရြယ္ဘဲ ေဖာ္ထုတ္လ်က္ရွိေနၾကပါသည္။
ယေန႔ အခ်ိဳ႕ကဆက္လက္ယံုၾကည္ကာကြယ္လ်က္ရွိေသာ ထိုအီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီကို အေပ်ာ္အတန္းဇီဝေဗဒ ပညာရွင္ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး ခ်ားလ္စ္ဒါဝင္ဆိုသူက စတင္တီထြင္တင္ျပခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဒါဝင္သည္ သူ၏အေတြးအေခၚ ကို ၁၈၅၉-ခုႏွစ္တြင္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝေသာ ]]သဘာဝေရြးခ်ယ္ သတ္မွတ္ခ်က္ျဖင့္ မ်ိဳးစုတို႔စတင္ျဖစ္ေပၚျခင္း}}(The Origin of Species by Means of Natural Selection)ဟူေသာ စာအုပ္တြင္ ပထမဦးစြာ တင္ျပခဲ့ပါသည္။ ကမၻာေပၚ ရွိ သက္ရွိအရာမ်ားအားလံုးတို႔သည္ တစ္ခုတည္းေသာ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္မွ ဆင္းသက္လာ၍ သဘာဝ၏ေရြးခ်ယ္ ျခင္းျဖင့္ သတၲဝါတစ္မ်ိဳးၿပီးတစ္မ်ိဳး ဆင့္ကဲဆင့္ကဲျဖစ္ေပၚလာသည္ဟု ဒါဝင္ကဆိုထားသည္။ သူတို႔ေနထိုင္ေပါက္ဖြား လာမည့္ ေနရာေဒသ၏သဘာဝအေျခအေနႏွင့္ကိုက္ညီစြာ ေနႏိုင္ေသာသတၲဝါသည္လည္း သူတို႔၏မ်ိဳးဆက္မ်ားကို ဆက္လက္ေပါက္ဖြားေစသည္ဟုဆိုသည္။ အလြန္ၾကာေညာင္းေသာ ေခတ္ကာလအဆက္ဆက္အတြင္း စုေဆာင္း လာခဲ့သည့္အေျခအေနမ်ားျဖင့္ မိမိ၏ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္မ်ားႏွင့္ သြင္ျပင္အားျဖင့္ လံုးဝမတူ ျခားနားေသာ အျခား သတၲဝါတစ္မ်ိဳးအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားေလသည္ဟုဆိုသည္။ လူသားမ်ားသည္ ထိုသို႔ေသာ သဘာဝ၏ေရြးခ်ယ္မႈေၾကာင့္ ဆင့္ကဲဆင့္ကဲ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေျပာင္းလဲလာျခင္းတြင္ အျမင့္ဆံုးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ၏ရလဒ္ျဖစ္သည္ဟုဆိုထားသည္။ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ၍ ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ မ်ိဳးစုတစ္ခုသည္ အျခားမ်ိဳးစုတစ္ခုမွ စတင္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုလိုသည္။
ဒါဝင္၏ စိတ္ကူးယဥ္အေတြးအေခၚကို ထိုေခတ္က ဘာသာေရးဩဇာအရွိန္အဝါလႊမ္းမိုးမႈကို ပယ္ဖ်က္လိုေသာ အေတြးအေခၚရွင္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားအုပ္စုတို႔၏ အားေပးျမႇင့္တင္ျခင္းေၾကာင့္ ထိုအေတြးအေခၚမွာ တစ္ရွိန္ထိုးေက်ာ္ၾကား သြားေတာ့သည္။ ထိုကဲ့သို႔ တိုေတာင္းသည့္အခ်ိန္အတြင္း ေက်ာ္ၾကားသြားရျခင္းအေၾကာင္းအရင္းမွာ ထိုေခတ္တြင္ ဒါဝင္၏စိတ္ကူးယဥ္အေတြးအေခၚသည္ မွားယြင္းေသာအေတြးအေခၚျဖစ္သည္ဟု သက္ေသထူႏိုင္ေလာက္သည့္ ပညာအဆင့္မရွိေသးေသာ ေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။ ဒါဝင္၏ယူဆခ်က္ကို တင္ျပသည့္အခ်ိန္တြင္ မ်ိဳးဗီဇသိပၸံ(Genetics)၊ အဏုဇီဝေဗဒ(Microbiology)၊ ဇီဝဓါတုေပဒ(Biochemistry) စသည့္ ပညာရပ္မ်ား မေပၚေပါက္ေသးပါ။ ထိုေခတ္တြင္ ယင္းပညာရပ္မ်ား ထြန္းကားခဲ့ပါက ဒါဝင္၏သီအိုရီသည္ လံုးဝသိပၸံနည္းမက် အဓိပၸာယ္ကင္းမဲ့ေၾကာင္းကို သတိထားမိၾက မည္ျဖစ္ၿပီး သူ၏သီအိုရီသည္လည္း ထိုမွ်က်ယ္ျပန္႔ခဲ့မည္မဟုတ္ပါ။ မ်ိဳးစုတစ္ခုျဖစ္ရမည့္အေၾကာင္း အခ်က္အလက္မ်ား အားလံုးသည္ မ်ိဳးဗီဇ (gene) တြင္ အျပည့္အစံုပါရွိေနၿပီးျဖစ္သျဖင့္ သဘာဝ၏ေရြးခ်ယ္မႈျဖင့္ အျခားမ်ိဳးစုတစ္ခုအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ဒါဝင္၏အယူအဆမွားယြင္းေၾကာင္း ခ်က္ခ်င္းသိႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
ဒါဝင္၏စာအုပ္ နာမည္ႀကီးေက်ာ္ၾကားေနခ်ိန္ ၁၈၆၅-ခုႏွစ္တြင္ ဩစၾတီးယားႏိုင္ငံသား ႐ုကၡေဗဒပညာရွင္ ဂရီဂိုမင္ဒဲလ္က မ်ိဳး႐ိုးဆက္ခံျခင္းနိယာမ (The Laws of Inheritance) ကို ေတြ႕ရွိေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါသည္။ မင္းဒဲလ္၏ ေတြ႕ရွိခ်က္သည္ ထိုရာစုႏွစ္အဆံုးပိုင္းအထိ လူသိနည္းခဲ့ေသာ္လည္း ၁၉၀ဝ-ခုႏွစ္မ်ားတြင္ မ်ိဳးဗီဇသိပၸံေပၚေပါက္လာသည္ ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္တည္း မင္ဒဲလ္၏ေတြ႕ရွိခ်က္သည္လည္း အလြန္အေရးပါအရာေရာက္လာေတာ့သည္။ ႏွစ္မ်ားမၾကာမီအတြင္း မ်ိဳးဗီဇႏွင့္ က႐ိုမိုဆုမ္းတို႔၏ တည္ေဆာက္ပံုမ်ားကို ေတြ႕ရွိေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၅၀-ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ဒီအင္န္ေအ (DNA) ေမာ္လီၾကဴးအေၾကာင္း ေတြ႕ရွိေဖာ္ထုတ္ျခင္းက မ်ိဳးဗီဇသိပၸံတြင္ ပူးေပါင္းျဖည့္စြက္လိုက္သျဖင့္ အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီ သမားမ်ားအတြက္ အႀကီးအက်ယ္ အခက္အခဲျဖစ္ ဒုကၡေရာက္ေစေတာ့သည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဒီအင္န္ေအ တြင္ ပါဝင္ေသာအခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီ၏ မေတာ္တဆေပၚေပါက္လာျခင္း သေဘာတရား ျဖင့္ မည္သို႔မွ်ရွင္းျပ၍မရႏိုင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ဤမွ်သိပၸံပညာတိုးတက္မႈရွိေနေသာ္လည္း ကမၻာဦးေခတ္သက္ရွိအရာမွစ၍ အဆင့္ျမင့္ေသာသတၲဝါ အၾကား တစ္စၿပီးတစ္စ ေျပာင္းလဲလာခဲ့သည္ဟူေသာ သတၲဝါတစ္မ်ိဳးတေလ၏ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းကိုပင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွာေဖြခဲ့ၾကေသာ္လည္း မေတြ႕ရွိခဲ့ၾကပါ။
အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီအတြက္ ထြက္ရပ္လမ္းမရွိေတာ့ေသာ္လည္း ယင္းသီအိုရီကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းထားရန္ လိုအပ္သည္ဟု ယံုၾကည္သူအသိုင္းအဝိုင္းက ပံုစံသစ္တစ္ခုကို ထပ္မံတီထြင္ၾကျပန္သည္။ ထိုပံုစံသစ္ကို ေခတ္သစ္ ဒါဝင္အယူဝါဒ (Neo-Darwinism) ဟုေခၚၾကသည္။ ဤသီအိုရီအရ သတၲဝါမ်ိဳးစုမ်ားသည္ တစ္စစေျပာင္းလဲျခင္းျဖင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည္ဟုဆိုသည္။ မ်ိဳးဗီဇအတြင္းတြင္ အနည္းငယ္စီ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာၿပီး အသင့္ေတာ္ဆံုးကို သဘာဝ၏ေရြးခ်ယ္မႈျဖင့္ ဆက္လက္တည္ရွိသြားသည္ဟုဆိုသည္။ ေခတ္သစ္ဒါဝင္ဝါဒီတို႔တင္ျပသည့္ သက္ရွိကိုယ္ခႏၶာ အတြင္း ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ယႏၲရားေျပာင္းလဲမႈသည္ နည္းလမ္းမက်သည့္အျပင္ ထိုယႏၲရားမ်ားတြင္ အနည္းငယ္ ေလာက္သာေျပာင္းလဲျခင္းျဖင့္ သက္ရွိသတၲဝါအျဖစ္ တည္ရွိႏိုင္ရန္ လံုေလာက္မႈမရွိေသာေၾကာင့္ အီဗိုလူးရွင္းသမားမ်ားသည္ အျခားပံုစံမ်ားကို ထပ္မံရွာေဖြၾကျပန္သည္။ ]]ျပတ္ေတာင္းျပတ္ေတာင္းျဖစ္ေသာ ဟန္ႏိုင္ျခင္း}} (punctuated equilibrium)ဟု ေခၚေသာ ပံုစံသစ္ကို တင္ျပၾကျပန္သည္။
ထိုပံုစံမွာ သက္ရွိသတၲဝါအသစ္တစ္မ်ိဳးသည္ တစ္စတစ္စ ေျပာင္းလဲရသည့္ၾကားကာလမရွိဘဲ ခ်က္ခ်င္းဘြားကနဲ ေပၚေပါက္လာသည္ဟု ဆိုျပန္သည္။ အမွန္မွာ ယင္းအဆိုသည္ ဖန္ဆင္းျခင္းကို ေဖာ္ျပျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ လည္း အီဗိုလူးရွင္းဝါဒီတို႔သည္ ထိုသို႔ဝန္ခံရမည္ကိုကား မႏွစ္ၿမိဳ႕ၾကပါ။ သူတို႔တင္ျပေသာပံုစံသစ္သည္ ဖန္ဆင္းျခင္းအား ညႊန္းလ်က္ရွိျခင္းကို ဝန္ခံျခင္းမျပဳလိုသျဖင့္ နားလည္သေဘာေပါက္ရန္ခက္ခဲေသာ ဇာတ္လမ္းအသစ္တစ္မ်ိဳး တီထြင္တင္ျပၾကျပန္သည္။ ဥပမာ- ကမၻာဦး ပထမဆံုးငွက္တစ္ေကာင္သည္ ဖြတ္ပဒတ္ကဲ့သို႔ေသာ တြားသြားသတၲဝါ တစ္ေကာင္၏ဥမွ ဘြားကနဲထြက္လာခဲ့သည္ဟု ဆိုျပန္သည္။ ယင္းသီအိုရီက ကုန္းေနအသားစားသတၲဝါႀကီးသည္လည္း ေဝလငါးႀကီးအျဖစ္သို႔ ခ်က္ခ်င္းေျပာင္းလဲခဲ့သည္ဟုဆိုသည္။
ယင္းအဆိုမ်ားသည္ မ်ိဳးဗီဇသိပၸံ (Genetics)၊ အဏုဇီဝေဗဒ(Microbiology)၊ ဇီဝဓာတုေဗဒ(Biochemistry) စသည့္ သိပၸံပညာဘာသာရပ္မ်ားအတြက္ ဒ႑ာရီပံုျပင္မွ ဖားတစ္ေကာင္သည္ မင္းသားအျဖစ္ေျပာင္းလဲသြားေသာ အဆိုေလာက္သာ ျဖစ္ေနေတာ့သည္။ (နီအို) ေခတ္သစ္ဒါဝင္သီအိုရီေၾကာင့္ စိတ္ဒုကၡေရာက္ေနၾကေသာ အီဗိုလူးရွင္း ဝါဒီ ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းပညာရွင္တို႔သည္ ဤေနာက္ဆံုးပံုစံကို ဖက္တလဲကင္း လက္ခံၾကျပန္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယခင္က လက္ကိုင္ထားခဲ့ေသာ ေခတ္သစ္ဒါဝင္သီအိုရီထက္ပို၍ပင္ ကိုး႐ိုးကားရားျဖစ္ေနျပန္သည္။
ဤပံုစံ၏ တစ္ခုတည္းေသာရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ေခတ္သစ္ဒါဝင္သီအိုရီက ရွင္းျပ၍မရေသာ အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းလဲ ျခင္းအဆိုကို အစားထိုးရန္ျဖစ္သည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ တစ္စၿပီးတစ္စ ေျပာင္းလဲလာခဲ့ျခင္းကိုျပႏိုင္သည့္ ေက်ာက္ျဖစ္ ႐ုပ္ျြကင္းမ်ား မေတြ႕ရွိျခင္းအျဖစ္ကို ႀကိဳးစားရွင္းျပရန္ ငွက္တစ္ေကာင္သည္ တြားသြားသတၲဝါတစ္ေကာင္၏ဥမွ ခ်က္ခ်င္း ေပၚထြက္လာသည္ဟုတင္ျပျခင္းသည္ က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္ျခင္းမရွိဘဲ ျဖစ္ေနျပန္သည္။ သက္ရွိမ်ိဳးစုတစ္ခုမွ အျခား မ်ိဳးစုတစ္ခုသို႔ ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္ရန္ အက်ိဳးျဖစ္ေစေသာ ႀကီးက်ယ္သည့္ မ်ိဳးဗီဇအခ်က္အလက္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လိုအပ္ သည္ဟူေသာ အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီ၏ဝန္ခံခ်က္ႏွင့္မကိုက္ညီဘဲ ျဖစ္ေနျပန္သည္။ အီဗိုလူးရွင္းသမားမ်ားဆိုခဲ့ေသာ ေျပာင္းလဲမႈ (mutation)မ်ားသည္ သိပၸံနည္းက်ေသာ မ်ိဳးဗီဇသိပၸံ၏ အေရးႀကီးေသာအခ်က္အလက္မ်ားအတြက္ လံုးဝအက်ိဳး မရွိသည့္အျပင္ ဆုတ္ယုတ္ေစျခင္းသာ ရွိေနျပန္သည္။
အမွန္မွာ ''ပတ္ေတာင္းျပတ္ေတာင္းျဖစ္ေသာ ဟန္ႏိုင္ျခင္း'' (punctuated equilibrium) သီအိုရီသည္ စိတ္ကူးယဥ္သက္သက္သာျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားလ်က္ရွိသည္။ မည္သို႔ပင္ထင္ရွားေနေစကာမူ အီဗိုလူးရွင္းသမားမ်ားက ယင္းသီအိုရီကို ဝိုင္းဝန္းဩဘာေပးၾကပါသည္။ ]ဒါဝင္}တင္ျပခဲ့ေသာ အီဗိုလူးရွင္းပံုစံကို သက္ေသထူႏိုင္မည့္ ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ား မေဖာ္ထုတ္ႏိုင္သည့္အခ်က္ကပင္ သူတို႔ကို အတင္းလက္ခံေစျခင္းျဖစ္သည္။ ဒါဝင္က သက္ရွိ သတၲဝါမ်ားသည္ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေျပာင္းလဲလာခဲ့သည္၊ ဥပမာ- ငွက္တစ္ဝက္ ဖြပ္တစ္ဝက္သတၲဝါ၊ ငါးတစ္ပိုင္းဖြတ္ တစ္ပိုင္းသတၲဝါမ်ားရွိရမည္ဟု ဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြင္း အီဗိုလူးရွင္းပညာရွင္ရာေပါင္းမ်ား စြာတို႔က ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္း သိန္းႏွင့္ခ်ီ၍ တူးေဖာ္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ထိုသို႔ေသာသတၲဝါ႐ုပ္ျြကင္းတစ္ခုတေလမွ်ပင္ မတူးေဖာ္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါ။
ထိုကဲ့သို႔ ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ားျဖင့္ သက္ေသထူႏိုင္ျခင္းမရွိျခင္းသည္ အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီအတြက္ မ႐ႈမလွ ႐ံႈးနိမ့္ျခင္းျဖစ္သျဖင့္ ယင္း႐ံႈးနိမ့္ျခင္းကို ဖံုးကြယ္ရန္အတြက္ ျပတ္ေတာင္းျပတ္ေတာင္းျဖစ္ေသာ ဟန္ႏိုင္ျခင္းသီအိုရီကို တီထြင္ရျခင္းျဖစ္သည္။ ဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း ယင္းသီအိုရီသည္လည္း စိတ္ကူးယဥ္သီအိုရီသာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မၾကာမီအတြင္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားပါလိမ့္မည္။ ဤ(punctuated equilibrium) သီအိုရီကို အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္ပံုစံ အျဖစ္တင္ျပျခင္းမျပဳၾကေသာ္လည္း အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီက ရွင္းျပ၍မရေသာအခ်က္မ်ားကို ေရွာင္ကြင္းႏိုင္ရန္ အသံုးျပဳ ၾကပါသည္။ အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီသမားမ်ားသည္ အလြန္႐ႈပ္ေထြးေသာတည္ေဆာက္မႈရွိသည့္ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းမ်ား ျဖစ္ေသာ မ်က္စိ၊ ငွက္မ်ား၏အေတာင္၊ အဆုပ္၊ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အျခားအဂၤါအစိတ္အပိုင္းအေျမာက္အျမားသည္ တစ္စတစ္စေျပာင္းလဲျခင္း ]အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီ}ကို ပယ္ဖ်က္ေနေၾကာင္း သိရွိၾကသျဖင့္ ယင္းအခ်က္ကို အေျဖေပးႏိုင္ ရန္အတြက္ ျပတ္ေတာင္းျပတ္ေတာင္းဟန္ႏိုင္ျခင္းသီအိုရီတြင္ အားကိုးတႀကီး ခိုလံႈၾကရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီကိုသက္ေသထူသည့္ ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ားရွိပါသလား၊
Is there Any Fossil Record to verify the Theory of Evolution?
အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီက သက္ရွိမ်ိဳးစုတစ္မ်ိဳးမွ အျခားတစ္မ်ိဳးစုသို႔
ႏွစ္သန္းေပါင္းေျမာက္ျမားစြာအတြင္း တစ္စတစ္စ ေျပာင္းလဲလာခဲ့သည္ဟုဆိုသည္။
က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္စြာ ယုတိၲရွိရွိ ေကာက္ခ်က္ခ်မည္ဆိုလွ်င္
ထိုသို႔ေသာေျပာင္းလဲမႈသည္ ႏွစ္သန္းေပါင္းမ်ားစြာအတြင္းျဖစ္ေပၚခဲ့သျဖင့္
မေရမတြက္ႏိုင္ေသာ ၾကားသတၲဝါမ်ား သန္းႏွင့္ခ်ီ၍ ရွိခဲ့မည္သာျဖစ္သည္။
ထိုသတၲဝါမ်ား အမွန္တကယ္ရွိခဲ့ပါက ゞင္းတို႔၏႐ုပ္ျြကင္းမ်ားသည္လည္း
ေနရာတကာတြင္ ေတြ႕ရွိရမည္သာျဖစ္သည္။ အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီသာမွန္ကန္ပါက
ထိုသို႔ေသာသတၲဝါမ်ားသည္ လက္ရွိကမၻာေပၚရွိသတၲဝါမ်ား၏ဦးေရထက္ပင္
မ်ားျပားမည္ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းတို႔၏ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ားသည္လည္း
ကမၻာေပၚတြင္ ျပည့္ႏွက္လ်က္ရွိေနမည္ သာျဖစ္သည္။
ခ်ားလ္စ္ဒါဝင္၏လက္ထက္မွစ၍ ယေန႔အထိ အီဗိုလူးရွင္းဝါဒီတို႔ႏွင့္အတူ ကမၻာ့သိပၸံပညာရွင္မ်ားသည္ ထိုသို႔ေသာ မ်ိဳးစုႏွစ္ခုအၾကား သတၲဝါေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းတစ္ခုတေလကိုမွ် မေတြ႕ရွိၾကျခင္းသည္ အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီဝါဒီတို႔အတြက္ ႀကီးက်ယ္ေသာ ဆံုး႐ံႈးမႈျဖစ္ေလေတာ့သည္။ ေျမျပင္တြင္လည္းေကာင္း၊ ပင္လယ္သမုဒၵရာေအာက္တြင္လည္းေကာင္း လံုးဝရွာ၍မေတြ႕ႏိုင္ပါ။
ဒါဝင္ကိုယ္တိုင္က ထိုသို႔ၾကားကာလသတၲဝါမ်ား မရွိေၾကာင္းကိုသိခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေနာင္အနာဂတ္ တြင္ ゞင္းေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ားကို ေတြ႕ရွိရလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူ၏The Origin of Species စာအုပ္တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္းေရးသားခဲ့သည္။
]]မ်ိဳးစုတစ္ခုသည္ အျခားမ်ိဳးစုတစ္ခုမွ တစ္ဆင့္စီဆင္းသက္လာခဲ့ပါက အဘယ့္ေၾကာင့္မေရမတြက္ႏိုင္ေလာက္ေသာ ၾကားကာလပံုစံမ်ားကို မေတြ႕ရွိၾကပါသနည္း။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ကမၻာႀကီးတြင္ မ်ိဳးစုတစ္ခုႏွင့္တစ္ခုၾကားရွိသတၲဝါမ်ားျဖင့္ ျပည့္ႏွက္ကာ ႐ႈပ္ေထြးေနျခင္းမရွိဘဲ လက္ရွိအေျခအေနအတိုင္း မ်ိဳးစုတစ္မ်ိဳးစီ၏ တိက်သည့္ပံုစံမ်ားကို ေဆာင္ေနၾကသနည္း။ သို႔ေသာ္လည္း ဤသီအိုရီအရ ၾကားကာလ သက္ရွိသတၲဝါမ်ားရွိခဲ့ၾကမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔သည္ နီးစပ္ေသာ မ်ိဳးစုမ်ားအၾကား၏ဆက္စပ္မႈကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိျခင္းမျပဳႏိုင္ၾကပါသနည္း။ ဤအခ်က္သည္ ကြ်ႏု္ပ္အား အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ စိတ္႐ႈပ္ေစခဲ့ပါသည္။}} (Charles Darwin, The Origin of Species: By Means of Natural Selection or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life, London: Senate Press, 1995, p. 134.)
ဒါဝင္သည္ ထိုသို႔စိတ္ညစ္သင့္ပါသည္။ အလြန္ကသိကေအာင့္ျဖစ္ေစသည့္ ယင္းအခ်က္သည္ အျခားအီဗိုလူးရွင္း သမားမ်ားကိုလည္း စိတ္႐ႈပ္ေစပါသည္။ ၿဗိသိသွ်လူမ်ိဳး ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းပညာရွင္ ေဒးရက္ ေအဂ်ာကလည္း ေအာက္ပါ အတိုင္းဝန္ခံထားပါသည္။
]] ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ားကို အေသးစိတ္စစ္ေဆးၾကည့္ေသာအခါ မ်ိဳးႏြယ္စု (Order)အဆင့္တြင္လည္းေကာင္း၊ မ်ိဳးစံု (Species)အဆင့္တြင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တစ္စတစ္စေျပာင္းလဲျခင္းမဟုတ္ဘဲ၊ တစ္မ်ိဳးသည္ ႐ုတ္တရက္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ အျခားတစ္မ်ိဳးေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းကို ထပ္ခါတလဲလဲ ေတြ႕ရပါသည္။}}(Derek A. Ager. “The Nature of the Fossil Record.” Proceedings of the British Geological Association,vol. 87, no. 2, (1976), p. 133.)
ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ားကို မေတြ႕ရွိႏိုင္သည့္ဟာကြက္ကို ယခုအခ်ိန္တြင္ မျဖည့္တင္းႏိုင္ေသးေသာ္လည္း ေနာင္တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္တြင္ တူးေဖာ္ေတြ႕ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု မိမိလိုရာကိုသာဘက္လိုက္၍ အေျဖေပးရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ၿပီ။ အီဗိုလူးရွင္း သမား ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္သူ တီနီဗီးလ္ေဂ်ာ့ (T. Nevilee George)က ေအာက္ပါအတိုင္း ရွင္းျပထားသည္။
]] ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ား မလံုေလာက္ေသး}} ဟူေသာ အေျပာအဆိုျဖင့္
ေတာင္းပန္တိုးလွ်ိဳးေနရန္အေၾကာင္းမရွိ ေတာ့ပါ။ ကမၻာေပၚတြင္ ယေန႔အထိ
တူးေဖာ္ရရွိၿပီးေသာ ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ားသည္ တစ္စုတစ္လံုးတည္းျဖစ္ေအာင္
စီမံခန္႔ခြဲရန္ပင္ မႏိုင္မနင္းျဖစ္သည္အထိ မ်ားျပားလြန္းေနပါၿပီ။
သို႔ေသာ္လည္း ထိုေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းတို႔မွရရွိသည့္ မွတ္သားခ်က္မ်ား၌
ၾကားတြင္ျပတ္၍ ဟာေနေသာအပိုင္းမ်ားႏွင့္သာလွ်င္
ျပည့္ႏွက္လ်က္ရွိေနပါသည္။}}(ႊ(T.N. George, “Fossils in Evolutionary
Perspective”, Science Progress, vol.48, (January 1960), p.1-3)ခ်ားလ္စ္ဒါဝင္၏လက္ထက္မွစ၍ ယေန႔အထိ အီဗိုလူးရွင္းဝါဒီတို႔ႏွင့္အတူ ကမၻာ့သိပၸံပညာရွင္မ်ားသည္ ထိုသို႔ေသာ မ်ိဳးစုႏွစ္ခုအၾကား သတၲဝါေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းတစ္ခုတေလကိုမွ် မေတြ႕ရွိၾကျခင္းသည္ အီဗိုလူးရွင္းသီအိုရီဝါဒီတို႔အတြက္ ႀကီးက်ယ္ေသာ ဆံုး႐ံႈးမႈျဖစ္ေလေတာ့သည္။ ေျမျပင္တြင္လည္းေကာင္း၊ ပင္လယ္သမုဒၵရာေအာက္တြင္လည္းေကာင္း လံုးဝရွာ၍မေတြ႕ႏိုင္ပါ။
ဒါဝင္ကိုယ္တိုင္က ထိုသို႔ၾကားကာလသတၲဝါမ်ား မရွိေၾကာင္းကိုသိခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေနာင္အနာဂတ္ တြင္ ゞင္းေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ားကို ေတြ႕ရွိရလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူ၏The Origin of Species စာအုပ္တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္းေရးသားခဲ့သည္။
]]မ်ိဳးစုတစ္ခုသည္ အျခားမ်ိဳးစုတစ္ခုမွ တစ္ဆင့္စီဆင္းသက္လာခဲ့ပါက အဘယ့္ေၾကာင့္မေရမတြက္ႏိုင္ေလာက္ေသာ ၾကားကာလပံုစံမ်ားကို မေတြ႕ရွိၾကပါသနည္း။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ကမၻာႀကီးတြင္ မ်ိဳးစုတစ္ခုႏွင့္တစ္ခုၾကားရွိသတၲဝါမ်ားျဖင့္ ျပည့္ႏွက္ကာ ႐ႈပ္ေထြးေနျခင္းမရွိဘဲ လက္ရွိအေျခအေနအတိုင္း မ်ိဳးစုတစ္မ်ိဳးစီ၏ တိက်သည့္ပံုစံမ်ားကို ေဆာင္ေနၾကသနည္း။ သို႔ေသာ္လည္း ဤသီအိုရီအရ ၾကားကာလ သက္ရွိသတၲဝါမ်ားရွိခဲ့ၾကမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔သည္ နီးစပ္ေသာ မ်ိဳးစုမ်ားအၾကား၏ဆက္စပ္မႈကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိျခင္းမျပဳႏိုင္ၾကပါသနည္း။ ဤအခ်က္သည္ ကြ်ႏု္ပ္အား အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ စိတ္႐ႈပ္ေစခဲ့ပါသည္။}} (Charles Darwin, The Origin of Species: By Means of Natural Selection or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life, London: Senate Press, 1995, p. 134.)
ဒါဝင္သည္ ထိုသို႔စိတ္ညစ္သင့္ပါသည္။ အလြန္ကသိကေအာင့္ျဖစ္ေစသည့္ ယင္းအခ်က္သည္ အျခားအီဗိုလူးရွင္း သမားမ်ားကိုလည္း စိတ္႐ႈပ္ေစပါသည္။ ၿဗိသိသွ်လူမ်ိဳး ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းပညာရွင္ ေဒးရက္ ေအဂ်ာကလည္း ေအာက္ပါ အတိုင္းဝန္ခံထားပါသည္။
]] ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ားကို အေသးစိတ္စစ္ေဆးၾကည့္ေသာအခါ မ်ိဳးႏြယ္စု (Order)အဆင့္တြင္လည္းေကာင္း၊ မ်ိဳးစံု (Species)အဆင့္တြင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တစ္စတစ္စေျပာင္းလဲျခင္းမဟုတ္ဘဲ၊ တစ္မ်ိဳးသည္ ႐ုတ္တရက္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ အျခားတစ္မ်ိဳးေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းကို ထပ္ခါတလဲလဲ ေတြ႕ရပါသည္။}}(Derek A. Ager. “The Nature of the Fossil Record.” Proceedings of the British Geological Association,vol. 87, no. 2, (1976), p. 133.)
ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ားကို မေတြ႕ရွိႏိုင္သည့္ဟာကြက္ကို ယခုအခ်ိန္တြင္ မျဖည့္တင္းႏိုင္ေသးေသာ္လည္း ေနာင္တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္တြင္ တူးေဖာ္ေတြ႕ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု မိမိလိုရာကိုသာဘက္လိုက္၍ အေျဖေပးရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ၿပီ။ အီဗိုလူးရွင္း သမား ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္သူ တီနီဗီးလ္ေဂ်ာ့ (T. Nevilee George)က ေအာက္ပါအတိုင္း ရွင္းျပထားသည္။
ကမၻာေပၚတြင္ သက္ရွိသတၲဝါမ်ားသည္
႐ႈပ္ေထြးေသာပံုစံျဖင့္ ႐ုတ္တရက္ေပၚေပါက္ခဲ့သည္
Life Emerged on Earth
Suddenly and In Complex Forms
ပထဝီေျမႀကီးအထပ္မ်ားႏွင့္ ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ားကို စစ္ေဆးေသာအခါ
သက္ရွိအရာမ်ားသည္ တစ္ခ်ိန္ တည္းတြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေၾကာင္းကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။
ကမၻာေပၚတြင္ ေရွးအက်ဆံုးသက္ရွိအရာမ်ားျဖစ္ေပၚေသာ အခ်င္း အရာကို
]]ကင္းဘရီယံ}} (Cambrian) အထပ္တြင္ျဖစ္၍ ႏွစ္ေပါင္းသန္းေပါင္း ၅၃၀-၅၂၀ေလာက္
ၾကာေညာင္းခဲ့ေလၿပီ။႐ႈပ္ေထြးေသာပံုစံျဖင့္ ႐ုတ္တရက္ေပၚေပါက္ခဲ့သည္
Life Emerged on Earth
Suddenly and In Complex Forms
ထိုကင္းဘရီယံအထပ္တြင္ေတြ႕ရွိရေသာ သက္ရွိသတၲဝါမ်ား၏ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ျြကင္းမ်ားအေၾကာင္း မွတ္သား ခ်က္မ်ားကို စစ္ေဆးၾကည့္ျခင္းျဖင့္ ထိုေခတ္က သက္ရွိအရာမ်ားအားလံုးသည္ တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ယင္းေတြ႕ရွိခ်က္ကို သိပၸံစာေပေလာကတြင္ ]]ကင္းဘရီယံ ႐ုတ္တရက္ျဖစ္ေပၚမႈ}} (Cambrian Explosion)ဟုေခၚၾကသည္။
ကင္းဘရီယံအထပ္၌ ေတြ႕ရွိရေသာသက္ရွိအရာမ်ားတြင္ ခႏၶာကိုယ္၏အျမင့္မားဆံုးတည္ေဆာက္မႈအဆင့္ ျဖစ္ေသာ မ်က္စိ၊ ပါးဟက္၊ အသက္႐ွဴျခင္းစနစ္ စသည္တို႔ရွိေနခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ထိုသက္ရွိအရာမ်ား ဆင္းသက္ခဲ့ေသာ အျခားသက္ရွိမ်ိဳးစုမ်ားကိုလည္း မေတြ႕ရွိခဲ့ပါ။ "Earth Science Magazine" အယ္ဒီတာျဖစ္သူ ရစ္ခ်ာဒ္မိုနက္စတာစကီက သက္ရွိမ်ိဳးစုမ်ား တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ျခင္းအေၾကာင္းကို ေအာက္ပါအတိုင္း ေရးသားထားသည္။